- તુલસી વિવાહ - પતિવ્રતા વૃંદા
- તુલસી વિવાહ કથા | તુલસી વિવાહ નું મહત્વ
- tulsi vivah story in gujarati
એકવાર ઇન્દ્ર સહિતના દેવતાઓ ભગવાન શિવની પરીક્ષા કરવા માંગતા હતા. તે દેવોના ગુરુ બૃહસ્પતિ સાથે કૈલાસ પર્વત પર પહોંચ્યો. શિવ તેમની આધ્યાત્મિક શક્તિના બળ પર જાણતા હતા , કે આ લોકો મારી પરીક્ષા કરવા આવી રહ્યા છે. તેથી તે અવધૂતનો વેશ ધારણ કરીને તેના માર્ગમાં આવીને ઊભો રહ્યો. ઈન્દ્રએ તેને માર્ગમાંથી ખસી જવા ઈશારો કર્યો. પરંતુ અવધૂતના વેશ ધારણ કરેલા શિવ પોતાના સ્થાને ઊભા રહ્યા. આ જોઈને ઈન્દ્ર ગુસ્સે થઈ ગયા. કહ્યું - "અરે, ખબર નથી, હું કોણ છું? ચાલ્યા જાવ, નહીં તો વીજળીના બળે તારા ટુકડા કરી નાખીશ.
- ધમકી સાંભળીને અવધૂત વેશમાં આવેલા શિવને ગુસ્સો આવ્યો. તેણે જોરથી બૂમ પાડી, જેને સાંભળીને ચારેય દિશાઓ ધ્રૂજી ઊઠી. ગુરુ બૃહસ્પતિને તરત જ સમજાયું કે અવધૂત વાસ્તવમાં બીજું કોઈ નહીં પણ સ્વયં ભગવાન શિવ હતા. ઈન્દ્ર તરફ ઈશારો કરીને તેણે કહ્યું, “સુરેન્દ્ર, તું કેવી આફત ઉભી કરી રહ્યો છે! તમે ભગવાન શિવને ઓળખતા નથી. આ સાક્ષાત ભગવાન શિવ છે.
- એકવાર શિવજીએ પોતાનો મહિમા સમુદ્રમાં ફેંકી દીધો હતો. તેમને એક મહાન બાળકનો જન્મ થયો. આ બાળક પાછળથી જલંધર નામનો એક શક્તિશાળી રાક્ષસ રાજા બન્યો. તેની રાજધાનીનું નામ જલંધર શહેર હતું.
- દૈત્યરાજ કાલનેમીની પુત્રી વૃંદાના લગ્ન જલંધર સાથે થયા હતા. જલંધર એક મહાકાય હતો. પોતાની શક્તિના બળે તેણે માતા લક્ષ્મીને મેળવવાની ઈચ્છા માટે યુદ્ધ કર્યું, પરંતુ સમુદ્રમાંથી જન્મ લેવાને કારણે માતા લક્ષ્મીએ તેને પોતાના ભાઈ તરીકે સ્વીકારી લીધો. ત્યાંથી પરાજિત થઈને તે દેવી પાર્વતીને મેળવવાની ઈચ્છા સાથે કૈલાસ પર્વત પર ગયો.
- ભગવાન દેવાધિદેવ શિવનું રૂપ ધારણ કરીને માતા પાર્વતીની નજીક ગયા, પરંતુ માતાએ તેમની યોગશક્તિથી તેમને તરત જ ઓળખી લીધા અને ત્યાંથી અદૃશ્ય થઈ ગયા. દેવી પાર્વતીએ ગુસ્સે થઈને ભગવાન વિષ્ણુને આખી વાત કહી.
- જલંધરની પત્ની વૃંદા ખૂબ જ સદાચારી સ્ત્રી હતી. જલંધર તેના પતિવ્રત ધર્મની શક્તિથી ન તો માર્યો ગયો કે ન તો પરાજિત થયો. તેથી જ જલંધરનો નાશ કરવા વૃંદાના પતિવ્રત ધર્મને તોડવો અત્યંત જરૂરી હતો.
- એટલા માટે ભગવાન વિષ્ણુ ઋષિનો વેશ ધારણ કરીને જંગલમાં ગયા જ્યાં વૃંદા એકલી ભટકતી હતી. ભગવાનની સાથે બે માયાવી રાક્ષસો હતા, જેમને જોઈને વૃંદા ગભરાઈ ગઈ. ઋષિએ વૃંદાની સામે પળવારમાં બંનેને રાખ કરી નાખ્યા. તેમની શક્તિ જોઈને વૃંદાએ તેમના પતિ જલંધર કૈલાસ પર્વત પર મહાદેવ સાથે લડાઈ વિશે પૂછ્યું. ઋષિએ પોતાના ભ્રમના જાળમાંથી બે વાંદરાઓ પ્રગટ કર્યા. એક વાંદરાના હાથમાં જલંધરનું માથું અને બીજા હાથમાં ધડ હતું. પતિની આ હાલત જોઈને વૃંદા બેહોશ થઈને નીચે પડી ગઈ. ભાનમાં આવ્યા પછી, તેણે ઋષિના રૂપમાં ભગવાનને વિનંતી કરી કે તે તેના પતિને પાછો જીવિત કરે.
- ભગવાને ફરી જલંધરનું માથું પોતાની ભ્રમણાથી જોડ્યું, પણ પોતે એ જ શરીરમાં પ્રવેશ કર્યો. વૃંદાને આ કપટનો ખ્યાલ પણ ન આવ્યો. વૃંદા જલંધર બનેલા ભગવાન સાથે પવિત્રતાથી વર્તવા લાગી, જેના કારણે તેની પવિત્રતા ઓગળી ગઈ. આવું થતાં જ વૃંદાના પતિનો જલંધર યુદ્ધમાં પરાજય થયો.
- જ્યારે વૃંદાને આ બધી લીલા વિશે ખબર પડી ત્યારે તેણે ગુસ્સે થઈને ભગવાન વિષ્ણુને હૃદયહીન શિલા બનવાનો શ્રાપ આપ્યો. ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાના ભક્તનો શ્રાપ સ્વીકારી લીધો અને શાલિગ્રામ પથ્થર બની ગયો. જ્યારે બ્રહ્માંડનો પાલનહાર પથ્થર બન્યો ત્યારે બ્રહ્માંડમાં અસંતુલનની સ્થિતિ હતી. આ જોઈને બધા દેવતાઓએ વૃંદાને ભગવાન વિષ્ણુને શ્રાપમાંથી મુક્ત કરવા પ્રાર્થના કરી.
- વૃંદાએ ભગવાન વિષ્ણુને શ્રાપમાંથી મુક્ત કર્યા અને આત્મદાહ કર્યો. જ્યાં વૃંદાનું સેવન થતું હતું ત્યાં તુલસીનો છોડ ઉગ્યો હતો.
- ભગવાન વિષ્ણુએ વૃંદાને કહ્યું : હે વૃંદા , તારી પવિત્રતાને લીધે તું મને લક્ષ્મી કરતાં પણ વધુ વહાલી બની ગઈ છે. હવે તમે હંમેશા તુલસીના રૂપમાં મારી સાથે રહશો. ત્યારથી દર વર્ષે કારતક મહિનામાં દેવ-ઉઠની એકાદશીનાં દિવસે તુલસી વિવાહ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. જે તુલસીને મારા શાલિગ્રામ સ્વરૂપ સાથે વિવાહ કરશે તેને આલોક અને પરલોકમાં ખૂબ જ કીર્તિ મળશે.
- આ જ રાક્ષસ જલંધરની આ ભૂમિ જલંધર નામથી પ્રખ્યાત છે. સતી વૃંદાનું મંદિર મોહલ્લા કોટ કિશનચંદમાં આવેલું છે. કહેવાય છે કે આ સ્થાન પર એક પ્રાચીન ગુફા પણ હતી, જે સીધી હરિદ્વાર જતી હતી. સતી વૃંદા દેવીના મંદિરમાં 40 દિવસ સુધી સાચા મનથી પૂજા કરવાથી તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
- જે ઘરમાં તુલસી હોય ત્યાં યમના દૂત પણ અકાળે જઈ શકતા નથી. મૃત્યુ સમયે મંજરી વગર તુલસી અને ગંગાજળ મોંમાં રાખવાથી જેનું જીવન નીકળી જાય છે, તે પાપોથી મુક્ત થઈને વૈકુંઠ ધામને પ્રાપ્ત કરે છે. જે વ્યક્તિ તુલસી અને આમળાની છાયામાં પોતાના પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરે છે, તેના પિતૃઓ મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે.
